Zabur-i-Ajam
From IQBAL
Introduction: Zabur-i-Ajam (زبور عجم, Persian Psalms) is a philosophical poetry book, written in Persian, of Allama Iqbal, the great poet-philosopher of the Indian subcontinent. It was published in 1927.
حصہ اول
- بخوانندہ کتاب زبور
- ز برون در گذشتم ز درون خانہ گفتم
- "دعا"
- عشق شور انگیز را ہر جادہ در کوی تو برد
- درون سینۂ ما سوز آرزو ز کجاست؟
- غزل سرای و نواہای رفتہ باز آور
- ایکہ ز من فزدوہ ئی گرمی آہ و نالہ را
- از مشت غبار ما صد نالہ برانگیزی
- من اگرچہ تیرہ خاکم دلکیست برگ و سازم
- بصدای درمندی بنوای دلپذیری
- بر سر کفر و دین فشان رحمت عام خویش را
- نوای من از آن پر سوز و بیباک و غم انگیزست
- دل دیدہ ئی کہ دارم ہمہ لذت نظارہ
- گرچہ شاہین خرد بر سر پروازی ہست
- این جہان چیست صنم خانۂ پندار من است
- فصل بہار این چنین بانگ ہزار این چنین
- برون کشید ز پیچاک ہست و بود مرا
- خیز و بخاک تشنہ ئی بادۂ زندگی فشان
- تو باین گمان کہ شاید سر آستانہ دارم
- نظر بہ راہ نشینان سوارہ می گذرد
- بر عقل فلک پیما ترکانہ شبیخون بہ
- یا مسلمان را مدہ فرمان کہ جان بر کف بنہ
- عقل هم عشق است و از ذوق نگه بیگانه نیست
- سوز و گداز زندگی لذت جستجوی تو
- درین محفل کہ کار او گذشت از بادہ و ساقی
- ساقیا بر جگرم شعلۂ نمناک انداز
- از آن آبی کہ در من لالہ کارد ساتگینی دہ
- ز ہر نقشی کہ دل از دیدہ گیرد پاک میآیم
- دل بی قید من با نور ایمان کافری کردہ
- ز شاعر نالہ مستانہ در محشر چہ می خواہی
- نہ در اندیشۂ من کار زار کفر و ایمانی
- مرغ خوش لہجہ و شاہین شکاری از تست
- خوشتر ز ہزار پارسائی
- بر جھان دل من تاختنش را نگرید
- مرا براہ طلب بار در گل است ہنوز
- زمستان را سرآمد روزگاران
- ہوای خانہ و منزل ندارم
- از چشم ساقی مست شرابم
- شب من سحر نمودی کہ بہ طلعت آفتابی
- درین میخانہ اے ساقی ندارم محرمی دیگر
- بجہان دردمندان تو بگو چہ کار داری
- اگر نظارہ از خود رفتگی آرد حجاب اولی
- نور تو وانمود سپید و سیاہ را
- بدہ آندل کہ مستی ہای او از بادۂ خویش است
- کف خاکی برگ و سازم برہی فشانم او را
- این دل کہ مرا دادی لبریز یقین بادا
- رمز عشق تو بہ ارباب ہوس نتوان گفت
- یاد ایامی کہ خوردم بادہ ہا با چنگ و نے
- انجم بگریبان ریخت این دیدۂ تر ما را
- خاور کہ آسمان بکمند خیال اوست
- فرصت کشمکش مدہ این دل بی قرار را
- جانم در آویخت با روزگاران
- بہ تسلئی کہ دادی نگذاشت کار خود را
- بحرفی می توان گفتن تمنای جہانی را
- چند بروی خودکشی پردۂ صبح و شام را
- نفس شمار بہ پیچاک روزگار خودیم
- بہ فغان نہ لب گشودم کہ فغان اثر ندارد
- ما کہ افتندہ تر از پرتو ماہ آمدہ ایم
- اے خدای مہر و مہ خاک پریشانی نگر
حصہ دوم
- شاخ نھال سدرہ ئی خار و خس چمن مشو
- دو عالم را توان دیدن بمینائی کہ من دارم
- بر خیز کہ آدم را ہنگام نمود آمد
- مہ و ستارہ کہ در راہ شوق ہم سفرند
- درون لالہ گذر چون صبا توانی کرد
- اگر بہ بحر محبت کرانہ می خواہی
- زمانہ قاصد طیار آن دلآرام است
- دگر ز سادہ دلیہای یار نتوان گفت
- خرد از ذوق نگہ گرم تماشا بود است
- غلام زندہ دلانم کہ عاشق سرہ اند
- لالہ این چمن آلودۂ رنگ است ہنوز
- تکیہ بر حجت و اعجاز و بیان نیز کنند
- چو موج مست خودی باش و سر بطوفان کش
- خضر وقت از خلوت دشت حجاز آید برون
- ز سلطان کنم آرزوی نگاہی
- با نشئہ درویشی در ساز و دمادم زن
- ہوس ہنوز تماشا گر جہانداری است
- فرشتہ گرچہ برون از طلسم افلاک است
- عرب کہ باز دہد محفل شبانہ کجاست
- مانند صبا خیز و وزیدن دگر آموز
- اے غنچہ خوابیدہ چو نرگس نگران خیز
- جہان ما ہمہ خاک است و پی سپر گردد
- باز بر رفتہ و آیندہ نظر باید کرد
- خیال من بہ تماشای آسمان بود است
- از نوا بر من قیامت رفت و کس آگاہ نیست
- شراب میکدۂ من نہ یادگار جم است
- لالہ صحرایم از طرف خیابانم برید
- سخن تازہ زدم کس بسخن وا نرسید
- عاشق آن نیست کہ لب گرم فغانی دارد
- درین چمن دل مرغان زمان زمان دگر است
- ما از خدای گم شدہ ایم او بجستجوست
- خواجہ از خون رگ مزدور سازد لعل ناب
- گرچہ می دانم کہ روزی بی نقاب آید برون
- گشادہ رو ز خوش و ناخوش زمانہ گذر
- زندگی در صدف خویش گہر ساختن است
- برون زین گنبد در بستہ پیدا کردہ ام راہی
- گنہکار غیورم مزد بی خدمت نمی گیرم
- جہان کورست و از آئینۂ دل غافل افتاد است
- نیابی در جہان یاری کہ داند دلنوازی را
- علمی کہ تو آموزی مشتاق نگاہی نیست
- چو خورشید سحر پیدا نگاہی می توان کردن
- کشیدی بادہ ہا در صحبت بیگانہ پی در پی
- عشق اندر جستجو افتاد آدم حاصل است
- بیا کہ خاوریان نقش تازہ ئی بستند
- عشق را نازم کہ بودش را غم نابود نے
- بر دل بیتاب من ساقی می نابی زند
- فروغ خاکیان از نوریان افزون شود روزی
- ز رسم و راہ شریعت نکردہ ام تحقیق
- از ہمہ کس کنارہ گیر صحبت آشنا طلب
- بینی جہان را خود را نبینی
- من ہیچ نمی ترسم از حادثۂ شب ہا
- تو کیستی ز کجائی کہ آسمان کبود
- دیار شوق کہ درد آشناست خاک آنجا
- می دیرینہ و معشوق جوان چیزی نیست
- قلندران کہ بہ تسخیر آب و گل کوشند
- دو دستہ تیغم و گردون برہنہ ساخت مرا
- مثل شرر ذرہ را تن بہ تپیدن دہم
- خودی را مردم آمیزی دلیل نارسائی ہا
- چون چراغ لالہ سوزم در خیابان شما
- دم مرا صفت باد فرودین کردند
- گذر از آنکہ ندیدست و جز خبر ندہد
- در این صحرا گذر افتاد شاید کاروانی را
گلشن راز جدید
- "تمہید"
- سوال اول
- سوال دوم
- سوال سوم
- سوال چہارم
- سوال پنجم
- سوال ششم
- سوال ہفتم
- سوال ہشتم
- سوال نہم
- ""غزل""
- خاتمہ
- بندگی نامہ