Zabur-i-Ajam

Introduction: Zabur-i-Ajam (زبور عجم, Persian Psalms) is a philosophical poetry book, written in Persian, of Allama Iqbal, the great poet-philosopher of the Indian subcontinent. It was published in 1927.

حصہ اول

• بخوانندہ کتاب زبور
• ز برون در گذشتم ز درون خانہ گفتم
• "دعا"
• عشق شور انگیز را ہر جادہ در کوی تو برد
• درون سینۂ ما سوز آرزو ز کجاست؟
• غزل سرای و نواہای رفتہ باز آور
• ایکہ ز من فزدوہ ئی گرمی آہ و نالہ را
• از مشت غبار ما صد نالہ برانگیزی
• من اگرچہ تیرہ خاکم دلکیست برگ و سازم
• بصدای درمندی بنوای دلپذیری
• بر سر کفر و دین فشان رحمت عام خویش را
• نوای من از آن پر سوز و بیباک و غم انگیزست
• دل دیدہ ئی کہ دارم ہمہ لذت نظارہ
• گرچہ شاہین خرد بر سر پروازی ہست
• این جہان چیست صنم خانۂ پندار من است
• فصل بہار این چنین بانگ ہزار این چنین
• برون کشید ز پیچاک ہست و بود مرا
• خیز و بخاک تشنہ ئی بادۂ زندگی فشان
• تو باین گمان کہ شاید سر آستانہ دارم
• نظر بہ راہ نشینان سوارہ می گذرد
• بر عقل فلک پیما ترکانہ شبیخون بہ
• یا مسلمان را مدہ فرمان کہ جان بر کف بنہ
• عقل هم عشق است و از ذوق نگه بیگانه نیست
• سوز و گداز زندگی لذت جستجوی تو
• درین محفل کہ کار او گذشت از بادہ و ساقی
• ساقیا بر جگرم شعلۂ نمناک انداز
• از آن آبی کہ در من لالہ کارد ساتگینی دہ
• ز ہر نقشی کہ دل از دیدہ گیرد پاک میآیم
• دل بی قید من با نور ایمان کافری کردہ
• ز شاعر نالہ مستانہ در محشر چہ می خواہی
• نہ در اندیشۂ من کار زار کفر و ایمانی
• مرغ خوش لہجہ و شاہین شکاری از تست
• خوشتر ز ہزار پارسائی
• بر جھان دل من تاختنش را نگرید
• مرا براہ طلب بار در گل است ہنوز
• زمستان را سرآمد روزگاران
• ہوای خانہ و منزل ندارم
• از چشم ساقی مست شرابم
• شب من سحر نمودی کہ بہ طلعت آفتابی
• درین میخانہ اے ساقی ندارم محرمی دیگر
• بجہان دردمندان تو بگو چہ کار داری
• اگر نظارہ از خود رفتگی آرد حجاب اولی
• نور تو وانمود سپید و سیاہ را
• بدہ آندل کہ مستی ہای او از بادۂ خویش است
• کف خاکی برگ و سازم برہی فشانم او را
• این دل کہ مرا دادی لبریز یقین بادا
• رمز عشق تو بہ ارباب ہوس نتوان گفت
• یاد ایامی کہ خوردم بادہ ہا با چنگ و نے
• انجم بگریبان ریخت این دیدۂ تر ما را
• خاور کہ آسمان بکمند خیال اوست
• فرصت کشمکش مدہ این دل بی قرار را
• جانم در آویخت با روزگاران
• بہ تسلئی کہ دادی نگذاشت کار خود را
• بحرفی می توان گفتن تمنای جہانی را
• چند بروی خودکشی پردۂ صبح و شام را
• نفس شمار بہ پیچاک روزگار خودیم
• بہ فغان نہ لب گشودم کہ فغان اثر ندارد
• ما کہ افتندہ تر از پرتو ماہ آمدہ ایم
• اے خدای مہر و مہ خاک پریشانی نگر

حصہ دوم

• شاخ نھال سدرہ ئی خار و خس چمن مشو
• دو عالم را توان دیدن بمینائی کہ من دارم
• بر خیز کہ آدم را ہنگام نمود آمد
• مہ و ستارہ کہ در راہ شوق ہم سفرند
• درون لالہ گذر چون صبا توانی کرد
• اگر بہ بحر محبت کرانہ می خواہی
• زمانہ قاصد طیار آن دلآرام است
• دگر ز سادہ دلیہای یار نتوان گفت
• خرد از ذوق نگہ گرم تماشا بود است
• غلام زندہ دلانم کہ عاشق سرہ اند
• لالہ این چمن آلودۂ رنگ است ہنوز
• تکیہ بر حجت و اعجاز و بیان نیز کنند
• چو موج مست خودی باش و سر بطوفان کش
• خضر وقت از خلوت دشت حجاز آید برون
• ز سلطان کنم آرزوی نگاہی
• با نشئہ درویشی در ساز و دمادم زن
• ہوس ہنوز تماشا گر جہانداری است
• فرشتہ گرچہ برون از طلسم افلاک است
• عرب کہ باز دہد محفل شبانہ کجاست
• مانند صبا خیز و وزیدن دگر آموز
• اے غنچہ خوابیدہ چو نرگس نگران خیز
• جہان ما ہمہ خاک است و پی سپر گردد
• باز بر رفتہ و آیندہ نظر باید کرد
• خیال من بہ تماشای آسمان بود است
• از نوا بر من قیامت رفت و کس آگاہ نیست
• شراب میکدۂ من نہ یادگار جم است
• لالہ صحرایم از طرف خیابانم برید
• سخن تازہ زدم کس بسخن وا نرسید
• عاشق آن نیست کہ لب گرم فغانی دارد
• درین چمن دل مرغان زمان زمان دگر است
• ما از خدای گم شدہ ایم او بجستجوست
• خواجہ از خون رگ مزدور سازد لعل ناب
• گرچہ می دانم کہ روزی بی نقاب آید برون
• گشادہ رو ز خوش و ناخوش زمانہ گذر
• زندگی در صدف خویش گہر ساختن است
• برون زین گنبد در بستہ پیدا کردہ ام راہی
• گنہکار غیورم مزد بی خدمت نمی گیرم
• جہان کورست و از آئینۂ دل غافل افتاد است
• نیابی در جہان یاری کہ داند دلنوازی را
• علمی کہ تو آموزی مشتاق نگاہی نیست
• چو خورشید سحر پیدا نگاہی می توان کردن
• کشیدی بادہ ہا در صحبت بیگانہ پی در پی
• عشق اندر جستجو افتاد آدم حاصل است
• بیا کہ خاوریان نقش تازہ ئی بستند
• عشق را نازم کہ بودش را غم نابود نے
• بر دل بیتاب من ساقی می نابی زند
• فروغ خاکیان از نوریان افزون شود روزی
• ز رسم و راہ شریعت نکردہ ام تحقیق
• از ہمہ کس کنارہ گیر صحبت آشنا طلب
• بینی جہان را خود را نبینی
• من ہیچ نمی ترسم از حادثۂ شب ہا
• تو کیستی ز کجائی کہ آسمان کبود
• دیار شوق کہ درد آشناست خاک آنجا
• می دیرینہ و معشوق جوان چیزی نیست
• قلندران کہ بہ تسخیر آب و گل کوشند

گلشن راز جدید

• "تمہید"
• سوال اول
• سوال دوم
• سوال سوم
• سوال چہارم
• سوال پنجم
• سوال ششم
• سوال ہفتم
• سوال ہشتم
• سوال نہم
• ""غزل""
• خاتمہ
• بندگی نامہ

در بیان فنون لطیفہ غلامان

• موسیقی
• مذہب غلامان
• در فن تعمیر مردان آزاد